رویه قضایی ودگرسانی های نظری وعملی
آموخته ها و اندوخته های یک دادفر
رویه قضایی و دگرسانی های نظری و عملی دعاوی خلع ید قانون مدنی، رفع تصرف، رفع ممانعت از حق و رفع مزاحمت آیین دادرسی مدنی موضوع مواد 158 به بعد آن قانون و جرایمی با عنوان تصرف عدوانی، ممانعت از حق و مزاحمت موضوع مواد 690 به بعد قانون تعزیرات، نیز قانون جلوگیری از تصرف عدوانی سال 52(25)
علی صابری
با سپاس از محمدرضا بوذری
چکیده:
اگر تصرف متصرف از ابتدا با اذن باشد لیکن بعداً منکر شود از تاریخ انکار در حکم غصب است. اگر غاصب از هزینه شخصی خود بنا در عرصه زمین احداث کند نمی‌تواند ادعای مالکیت منافع آنرا نماید.
تاریخ رای نهایی:
1391/11/24
شماره رای نهایی: 9109970221701698
رای بدوی
درخصوص دعوی مؤسسه ن. به طرفیت 1ـ ح.ط. 2ـ ج.ص. 3ـ ع.ر. به خواسته خلع ید از یک باب مغازه به مساحت تقریبی 38 متر مربع از رقبات موقوفه مسجد جامع ن. داخل محدوده پلاک ثبتی 3575 فرعی از 7022 اصلی بخش 2 تهران واقع در نشانی خوانده ردیف اول مقوم به پنجاه و یک میلیون ریال به شرح متن؛ مستنداً به مدارک پیوست که پس از طی تشریفات و ضوابط قانونی پرونده به این شعبه ارجاع و سپس به کلاسه فوق به ثبت رسیده است دادگاه باالتفات به اظهارات مقرون به صحت وکلای محترم خواندگان به شرح لایحه تقدیمی مضبوط در پرونده که عیناً چنین اشعار می‌دارند ... اداره اوقاف تهران به موجب دستور شماره 9/1288ـ 28/2/36 رئیس وقت اوقاف و صورت‌جلسه مورخ 22/3/1336 زمین (عرصه فاقد اعیانی) را به ن. تحویل داده و حسب مفاد صورت‌جلسه در اختیار مؤسسه مذکور قرار داد تا احداث اعیانی نماید. از طرفی تصرفات مستأجر (خوانده ردیف اول) که از طرف مؤسسه (موجر) در مغازه گمارده شده به‌عنوان امین متلقی و مأذون از قبل مؤسسه ن. بوده است در نتیجه با التفات به ملاحظه مستند شماره 9/1288ـ 28/2/36 اصداری از سوی رئیس وقت اوقاف تهران که متضمن اذن و اجازه مؤسسه مذکور در تصرف پلاک موصوف و تعاقباً تصرفات مأذون خواندگان پرونده از جانب مؤسسه به حساب می آید، بلاقطع گویای فقدان شرایط تصرفات غاصبانه مورد ادعای خواهان بوده و است لذا با وصف مراتب فوق و معطوفاً به مدارک ابرازی خواندگان دادگاه دعوی خواهان را محمول بر صحت و اصالت تشخیص نداده، در نتیجه حکم به رد آن صادر و اعلام می‌نماید. رأی صادره ظرف بیست روز قابل تجدیدنظر می‌باشد.
رئیس شعبه 8 دادگاه عمومی حقوقی تهران
رای دادگاه تجدید نظر
تجدیدنظرخواهی اداره اوقاف و امور خیریه شمال شرق تهران با وکالت ر.گ. به طرفیت -1 ح.ط. 2- ج.ص. 3- ع.ر. با وکالت غ..س. و م.ب. (دوم و سوم) از دادنامه شماره631 مورخ 27/6/91 شعبه 8 دادگاه عمومی حقوقی تهران که به موجب آن دعوای تجدیدنظرخواه به خواسته خلع ید از یک باب مغازه به مساحت تقریبی 38 متر مربع به جهت اینکه تصرف تجدیدنظرخواندگان در ملک متنازعٌ‌فیه جز پلاک ثبتی 3537 فرعی از 7022 بخش 2 تهران غاصبانه نبوده است محکوم به رد شده است، وارد و موجه است زیرا به دلالت ماده 310 قانون مدنی اگر تصرف متصرف از ابتدا با اذن باشد، لیکن بعداً منکر شود از تاریخ انکار، در حکم غصب است و با توجه به مفهوم مخالف ماده 313 قانون مذکور بر فرض که متصرفین از هزینه شخصی خود بنا در عرصه زمین (مسجد) احداث کرده باشند، نمی‌توانند ادعای مالکیت منافع آن را نمایند و نیت واگذارنده زمین به اوقاف باید ملاک نظر باشد. همچنین صدور قرار منع تعقیب در امر کیفری نمی‌تواند مانع از طرح دعوای حقوقی باشد؛ لذا با نقض حکم صادره مستنداً به ماده 358 از قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امورمدنی حکم به خلع ید تجدیدنظرخواندگان به استناد مواد 310 و 313 قانون مدنی صادر و اعلام می‌گردد. رأی صادره قطعی است.
رئیس شعبه 17 دادگاه تجدیدنظر استان تهران - مستشار دادگاه/پژوهشگاه قوه قضاييه
